Siyasi İlişkiler (Eylül 2019)

Türkiye ile Avusturya arasındaki diplomatik ilişkiler, takriben Osmanlı İmparatorluğunun kurulmasından 160 sene sonra başlamıştır. Orta çağın sonuna kadar sadece savaş ilanı, barış anlaşması, mülki ihtilaflar, ittifaklar, tahta çıkma, düğün ve cenaze törenleri gibi nedenlerle karşılıklı elçiler gönderilmiştir. 15. yüzyılın sonundan itibaren gelişen Avrupa Devletler Sistemi, diğer devletler hakkında derinlemesine bilgi sahibi olma gereksinimi ve tehditlere karşı önlem alınmasının önemi de göz önünde bulundurularak, diplomatik ilişkilerin geliştirilmesini ve karşılıklı olarak daimi temsilcilik bulundurma zorunluluğunu beraberinde getirmiştir.

Avusturya'nın 16. yüzyılın ortasından itibaren İstanbul'da daimi bir diplomatik temsilciliği bulunmasına ve Habsburg Hanedanınca 1526 yılında kurulan Avusturya-Macaristan monarşisi ile gelişen yoğun ilişkilere rağmen, Osmanlı İmparatorluğunun Avusturya'daki temsili 1700'lerin sonuna kadar geçici olarak görevlendirilen (“ad hoc”) Büyükelçilerle sınırlı kalmış, ilk Daimi Büyükelçi İbrahim Afif Efendi 1798 yılında Viyana'ya gelmiştir.

1529 ve 1683 yıllarında gerçekleştirilen iki Viyana kuşatmasının iki millet arasında kökleri çok eski zamanlara dayanan bir etkileşim yarattığı ve bu etkileşimin izlerinin Avusturya’da halen görülmeye devam ettiği gözlemlenmektedir.

Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya arasındaki tarihi rekabet, 1791 yılında imzalanan ve 1787-1791 Osmanlı-Avusturya Savaşı’nı sona erdiren Ziştovi Antlaşması’yla son bulmuştur. 1878’de Bosna-Hersek’in Avusturya tarafından işgali ve 1908’deki ilhakı gibi gelişmelerle karşılıklı mücadeleyle seyreden ilişkiler, I Dünya Savaşında müttefikliğe dönüşmüştür. Osmanlı ile Avusturya askerleri Birinci Dünya Savaşı’nda Galiçya cephesinde birlikte savaşmıştır. İmparatorluk döneminden miras kalan müttefiklik ilişkisi Türkiye Cumhuriyeti ile Avusturya Cumhuriyeti arasında 1924 yılında imzalanan “Dostluk Anlaşması” ile perçinlenmiştir.

1964 yılında imzalanan Türkiye-Avusturya İşgücü Anlaşmasıyla Avusturya’ya gelerek burada bir hayat kuran Türklerin ve Türk kökenlilerin sayısı bugün 300 bine ulaşmıştır. İki ülke arasındaki ilişkilerin en önemli boyutunu teşkil eden Avusturya’da yaşayan Türk toplumu, aynı zamanda köklü tarihi geçmişe sahip ilişkilerimizde insani bir köprü vazifesi görmektedir.

Avusturya’da yaşayan Türk toplumu iki ülke arasındaki kültürel ve ticari ilişkileri pekiştiren güçlü bir beşeri unsuru oluşturmaktadır. Kültürel ilişkilerimiz ve ülkemizin tanıtımı, doğrudan Büyükelçiliğimizce yürütülen çalışmalar ve düzenlenen etkinliklerin yanısıra Büyükelçiliğimiz bünyesinde faaliyet gösteren Kültür ve Tanıtım Müşavirliğimiz ile Mayıs 2015’te Viyana’da faaliyetlerine başlayan Yunus Emre Türk Kültür Merkezinin katkılarıyla çok boyutlu şekilde sürdürülmektedir.

2018 Ocak-Aralık döneminde ülkemizi ziyaret eden Avusturyalı turist sayısıbir önceki yıla göre % 23 oranında artarak 353 binin üzerine çıkmıştır. Aynı dönemde Türkiye’den Avusturya’ya gelen turist sayısı ise % 7,8’lik bir düşüşle yaklaşık 94 bin olarak gerçekleşmiştir. 2019 yılı Ocak-Temmuz döneminde ise Avusturya'da ülkemizi ziyaret eden turistsayısı 235.989 olmuştur. Böylece 2018 yılına göre 2019 yılında yüzde 16.64 oranında artış kaydedilmiştir.

Avusturya ile ticaretimizin ve yatırımların daha istikrarlı bir seyir izlediği görülmektedir. Avusturya Türkiye’ye doğrudan yatırımlarda üçüncü ülke konumunda olup, yaklaşık 3 milyar Avro tutarındaki ikili ticaret hacmimiz, Ocak 2019 itibariyle bakıldığında ülkelerimizin gerçek potansiyelinin gerisinde kalsa da, bir büyüme eğilimi sergilemektedir.

İki ülke siyasi ilişkileri 2019 içinde de karşılıklı temas ve ziyaretlerle sürdürülmekte, çeşitli düzeylerde görüşmeler Türkiye ve Avusturya'da gerçekleştirilmektedir. Son olarak Dışişleri Bakanlığı Bakna Yardımcısı Sayın Yavuz Selim Kıran Avusturya'yı ziyaret etmiş, bu vesileyle Mogersdorf Anıtının açılışı da yapılmıştır.